Học tập chuyển hoá trong thời đại biến đổi khí hậu – Nghiên cứu trường hợp tại Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam

Thế giới đang phải đối mặt với những cuộc khủng hoảng ở quy mô toàn cầu như khủng hoảng năng lượng, tài chính, tài nguyên nước, lương thực, suy thoái đa dạng sinh học, an ninh thông tin, …và biến đổi khí hậu. Xét toàn diện, ta hay gọi chung là sự biến đổi toàn cầu. Những vấn đề này đều ít nhiều có mối liên hệ với nhau, tác động qua lại ở khía cạnh nguyên nhân hoặc hoặc hậu quả/ tác động. Đặc biệt trong bối cảnh Trái đất đang ấm lên, những vấn đề này càng trở nên cấp thiết với mức độ tác động, gây ảnh hưởng sâu rộng và khó đoán.
“Nghiên cứu Học tập chuyển hoá trong thời đại biến đổi khí hậu: Nghiên ứu trường hợp tại Việt Nam” (Researching transformative learning in the time of climate change: Case study in Vietnam) là tên một nghiên cứu đang được thực hiện tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam với mục tiêu nhằm phát hiện, thúc đẩy và mô hình hoá các quá trình học tập chuyển hoá trong cộng đồng, từ đó xây dựng chiến lược để giúp các cộng đồng phát triển bền vững trong thời đại BĐKH. Đây là một dự án nghiên cứu thành phần trong dự án lớn được thực hiện trên quy mô toàn cầu và nghiên cứu thí điểm tại 9 quốc gia trong đó có Việt Nam do Hội đồng Khoa học Xã hội quốc tế (ISSC/ UNESCO) chủ trì. (The project tiltle “Trangressive Social learning for Social-ecological sustainability in Times of climate change”).
Từ năm 2016 – 2019, Trung tâm ECODE cùng với TT Nghiên cứu và Hỗ trợ Giáo dục vì sự Phát triển bền vững (CEREPROD) và TT Nghiên cứu và Giáo dục Môi trường (CERE) cùng triển khai thực hiện nghiên cứu này (gọi tắt là dự án T-learning) tại đồng bằng sông Cửu Long. Sau năm thứ nhất, một số kết quả nghiên cứu của dự án đã được thu thập và chia sẻ trên diễn đàn T-learning quốc tế.
Nhóm nghiên cứu liên ngành ECODE đã triển khai một số hoạt động nghiên cứu ban đầu tại TP. Cần Thơ và thu được những kết quả ban đầu. Chuỗi các vấn đề phức tạp như suy thoái tài nguyên nước, năng lượng, lương thực hay công bằng xã hội gia tăng sinh theo nhiều hướng bất lợi và trở thành một trong những xu hướng học tập trong các không gian linh hoạt. Học tập để thay đổi!

 

 
 
Trong bối cảnh biến đổi toàn cầu mà đặc biệt là thách thức lớn nhất từ BĐKH, trên phạm vi rộng, mỗi cá nhân, mỗi cộng đồng hay quốc gia đều chủ động các chiến lược ứng phó trước mắt và lâu dài, trong đó bao gồm các chiến lược chống chịu và thích nghi. Và một trong những con đường hiệu quả nhất và có tính lâu dài nhất nhằm ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu nói riêng và có thể phát triển bền vững trong sự biến đổi toàn cầu nói chung là học tập. Học tập trong môi trường xã hội hoặc trong trường lớp, hình thức đào tạo chính quy hoặc không chính quy, học tập ở bất cứ lứa tuổi nào, … đều dẫn ta tới những sự thay đổi tích cực.
Nhóm nghiên cứu ECODE chia sẻ một vài hình ảnh trong nghiên cứu thực địa tại Cần Thơ những ngày cuối năm 2016. Tiếp theo, năm 2017 sẽ là một chuỗi các hoạt động nghiên cứu chuyên sâu.